Nieodpowiednie spalanie węgla
Do spalenia jakiegokolwiek paliwa potrzebny jest tlen, który występuje w powietrzu atmosferycznym. W przypadku węgla konieczna jest pewna minimalna ilość tlenu, a tym samym powietrza, która zapewni prawidłowe jego spalanie.Czasami, z różnych przyczyn, powietrza brakuje. Brak powietrza może być spowodowany np. przez ograniczenie przepustowości komina w związku ze zbyt rzadkim jego oczyszczaniem, „przytkaniem” rusztów i wlotów powietrza do komory spalania na skutek rzadkiego czyszczenia kotła, nieumyślnym ograniczeniem dopływu powietrza przez przypadkowe zakrycie wlotu do komory spalania.
Gdy brakuje tlenu występuje zjawisko zwane niezupełnym spalaniem. Im mniejsza ilość tlenu potrzebna jest do spalania, tym więcej wydziela się CO – tlenku węgla (potocznie zwanego czadem), który jest gazem toksycznym.
Spalanie węgli niskiej jakości
Bardzo często użytkownicy kotłów zwracają uwagę nie na jakość, ale na cenę spalanego węgla. Węgiel słabej jakości może być nawet dwukrotnie tańszy od dostępnych na rynku węgli wysokiej jakości.
Niekoniecznie musi przekładać się to na oszczędność, ponieważ węgiel słabej jakości ma niższą wartość opałową (czyli ilość energii zawartej w kg paliwa) co oznacza, że trzeba go spalić więcej.
Dodatkowo tanie węgle niskiej jakości charakteryzują się wysoką zawartością siarki, popiołu i mułu węglowego, które negatywnie wpływają na emisję zanieczyszczeń, nawet w przypadku odpowiedniego prowadzenia procesu spalania. Wysoka zawartość siarki w paliwie ma np. bezpośredni wpływ na emisję toksycznych tlenków siarki do atmosfery. Duża ilość popiołu i mułu węglowego może natomiast wiązać się z podwyższoną emisją pyłów.
Spalanie śmieci
Najniebezpieczniejsze związki toksyczne powstają przy spalaniu śmieci. Często użytkownicy wrzucają do kotła, pieca czy kominka resztki opon, plastikowych butelek, kolorowe czasopisma czy lakierowane części mebli. Substancje zawarte w tworzywach sztucznych, uwalniające się podczas spalania w małych instalacjach, są znacznie bardziej szkodliwe niż te uwalniające się podczas spalania jakiegokolwiek paliwa, nawet złej jakości. Dodatkowo, powstająca podczas spalania tzw. mokra sadza może powodować ograniczenie ciągu kominowego a tym samym ograniczenie dostępu powietrza do paleniska i spowodować wzrost emisji toksycznego tlenku węgla (czadu). Ograniczenie przepustowości komina może spowodować także cofnięcie spalin do pomieszczeń mieszkalnych, co z kolei grozi zatruciem użytkowników. Szacuje się, że około 50 proc. przypadków zaczadzeń wystąpiło w mieszkaniach i domach, w których w kotłach spalano śmieci.